Zati Divanında ve tüm diğer divan edebiyatı ürünlerinde sosyal hayata dair izlenimler içermekle beraber sanatsal genetik kodlarını mazmunlar beslemektedir. Kumaşlar ve giyim kuşam da divanlarda yer etmektedir. Zati divanı da bu genetik kodları içermektedir.  Zati Balıkesir kasabasında dünyaya gelmiş, 1471 yılında doğmuştur. Ziya Paşa’nın Türk şiirinin temel koyan üçüncüsü olarak Zati’yi övmektedir. Zati’nin eserleri arasında Divan, Şem ü Pervane, Ahmed ü Mahmud, Ferruhname, Siyer-i Nebi, Mevlid, Fal-ı Kur’an vardır. Gibb’e göre çok büyük şair kabul edilmese de çok sayıda şiir yazmış bir şairdir. Hoş-sohbet, nüktedan, hazır cevap biri olarak kabul edilmektedir. Divan edebiyatı şiirinde aşık ikinci önemli tiptir. Aşık aşk hastalığına yakalanmış, zelil, hasta ve dertlidir.  Aşığın gözü yaşlıdır. Aşığın göz yaşı ile yanakları zerrin yani altından kumaşa benzetilmiştir. Zerrin kumaş olan yanakları sevgili gelirse ayağının altına sermektedir. “Gelürsen bu yana ben ayağuna döşerim anı Gözüm yaşı ile ruhsarum iki zerrin kumaş itdüm” (960/3) (Gözümün yaşları ile yanaklarım iki zerrin yani altın kumaş yaptım. Gelirsen buraya ben ayağına döşerim onu.) Leff ü neşr sanatı söz konusudur. Tenasüp sanatı vardır. Aşığın yanakları zerrin kumaşa benzetilmiştir. Zati divanı Türk edebiyatında önemli şairlerdendir. Sosyal hayat hakkında incelemeler bizlere Türk gelenek ve görenekleri hakkında bilgi vermektedir. Vildan Serdaroğlu’nun Sosyal Hayat Işığında Zati Divanı adlı kitabı bize ayrıntılı olarak bilgiler sunmaktadır. Başarılı çalışmalar dilerim.