İnsanat Bahçesi

İnsanat Bahçesi İnsanı insan yapan, bugünkü uygarlık düzeyine getiren şey “Merak”dır… İnsanı diğer canlılardan ayıran en büyük özellik de budur… Bilimi de, felsefeyi de, sanatı da tetikleyen şeydir “Merak”… Aklınıza takılan bir “Merak”ı giderdikten sonra, yeni yeni “Merak” lara yelken açarsınız… “Merak”larınızı gidermek için sinemaya, tiyatroya, konserlere gidersiniz... Tabi bir de kitapçılara… Kitapçılarda zaman harcamak büyük zevk… Reyon reyon dolaşırsınız “Merak”la… Franz Kafka’nın dediği gibi “Bir kitap, içinizdeki donmuş değerleri parçalayacak bir balta olmalıdır…” Başta “acaba” olmak üzere, birçok soruyu tetikleyen o sihirli sözcük… “Merak”… Bir kitapçıda adı çok ilginç bir kitap görmüştüm: “İnsanat Bahçesi (Human Zoo)”… “Merak” edip hemen satın aldım ve okudum… Ama bunun aslında aynı yazarın Çıplak Maymun (Naked Ape) adlı kitabının devamı niteliğinde olduğunu fark edince o kitabı da buldum ve okudum… Neyse ki bu iki kitap birbirinin devamı niteliğinde bir roman gibi değilmiş… Yani önce filmin ikinci yarısını izleyip, sonra da ilk yarısını izlemek gibi saçma bir durum yokmuş… Yazar, sosyo-psikolojik araştırmaların sonuçları kitaplaştırılmış… Hangisini önce okuduğunuzun hiç önemi yok... Neyse, önce bu kitapların yazarını kısaca tanıyalım… *** Desmond Morris, 1928 yılında İngiltere’de, Wiltshire’da dünyaya geldi… Birmingham Üniversitesi’nin Zooloji Bölümünden mezun olduktan sonra, Oxford Üniversitesi’nde doktora yaptı... 1959 yılında Londra Hayvanat Bahçesi müdürü olarak çalışmaya başladı… Türkiye’nin aksine, onu hiçbir zaman bir bilim kurumunun başına getirmeyi düşünmediler… Hep eğitim aldığı dalda çalıştı… Tüm dünyada milyonlarca satan Çıplak Maymun adlı kitabını bitirinceye dek yedi kitap yazdı... Yazdığı kitaplarda kolay anlaşılır ve eğlenceli üslubu sayesinde tüm dünyada milyonların sevgilisi oldu… *** Desmond Morris başta belirttiğim iki kitabında da hayvanlar aleminde yaptığı gözlemlerle insan davranışları arasındaki benzerlikleri gözler önüne seriyor… Çıplak Maymun kitabında insan denen hayvanı bilimsel yaklaşımlarla eleştiriyor… Ve bunu akıcı olduğu kadar öyle alaycı bir dille anlatıyor ki, bir yandan düşünürken bir yandan da gülümsüyor, “evet, doğru ya” diyorsunuz…   Yazar “İnsanat Bahçesi” kitabında ise daha derinlere iniyor…” Geçmişimizi bilmeden geleceğimizi denetleyemeyiz ve umarım geç kalmamışızdır” gibi bir girişten sonra ele aldığı “Damgalanma-Ters Damgalanma” konusu ile suyu dere yatağından taşırıp: “Neden iki çift yemeğe çıktığında çiftler çapraz olarak birbirlerine kur yapar…?” gibi sorularla şaşırtmaca oynuyor, beyninizle oynaşıyor adeta…   ***   “Çıplak Maymun” ve “İnsanat Bahçesi”, okurken hem eğlendiren hem düşündüren, hem de “Merak” gideren, okunduğunda asla pişmanlık duyulmayacak iki kitap…   Yobazlara inat Kitap, kitap, kitap… Ertuğrul Filizay Twitter @yaziIif_ Tanrılar Susamışlardı isimli yazım için TIKLAYIN