Geçenlerde Netflix’de yeni bir film/dizi var mı diye bakarken gözüme ilişti: “Batı Cephesinde yeni Bir Şey Yok”… Yıllar önce romanını okumuştum… Ne zaman okuduğum bir roman/öykü filme alınsa, okurken zihnimde canlandırdıklarım ile filmdeki sahneler ne kadar örtüşüyor diye meraktan mutlaka filmini de izliyorum… Örneği çok… Umberto Eco’nun “Gülün Adı”, John Steinbeck’in “Fareler ve İnsanlar’ı, Tolkien’in “Yüzüklerin Efendisi” üçlemesi gibi… Roman, 1. Dünya Savaşı sırasında Almanlarla Fransızlar arasındaki savaşı, 17-18 yaşlarında Paul adlı bir askerin gözüyle anlatıyor… Tek cümle ile özetlemek gerekirse “Savaş akıl almaz bir dehşettir”. Konu bu… Yazar Erich Maria Remarque büyük olasılıkla kendi gözlemlerini anlatıyor, çünkü gençliğinde bu savaşa katıldığını biliyoruz, ancak bu gözlemlerini öyle bir ustalıkla anlatıyor ki, savaşın dehşetini adeta siz de yaşıyorsunuz… Filmde görsel efektler tek kelimeyle muhteşem… Bir örnek vereyim: Filmin başlarında kadınlar bir dikim evinde ölmüş askerlerden elde edilen elbiseleri onarmaktadır… Ama bir dikiş makinasından çıkan sesler, makinalı tüfek seslerini çağrıştırıyor… Şok! Alelade bir savaş romanı/filmi değil… Çarpışan askerler, toplar, tüfekler… Elbette bunlar da var ama okudukça/izledikçe savaşın derinliğine nasıl inildiğini, savaşın arka planındaki vahşetin nasıl ustaca işlendiğini anlıyorsunuz… Bu savaş sonrası Almanların yenildiğini ve önlerine konulan ağır teslim koşullarını kabul etmek zorunda kaldığını biliyoruz… Hitler’in, bu savaşta kırılan Alman gururunu tamir edeceğim sözleriyle iktidara geldiğini de unutmamak gerek. Ayrıca her faşist gibi, iktidara geldikten sonra bu romanın kopyalarını toplatıp yaktırdığını, yazarın ablasını göstermelik bir yargılamayla idam ettirdiğini de belirteyim… Roman, dünya klasikleri arasındaki seçkin yerini bugün hala koruyor. Film ise İMDB (İnternet Movie Database) on üzerinden 7,9 gibi yüksek bir puana sahip… Okumanızı/İzlemenizi öneririm… Yazımızı ulu önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ün sözleriyle bitirelim: “Savaş zorunlu ve hayati olmalıdır… Ulusun hayatı tehlikeye girmedikçe savaş bir cinayettir…” Evet, savaş, silah tüccarlarının ellerini ovuşturarak uzaktan izlediği planlanmış cinayetlere uydurulmuş kılıftan başka bir şey değil… Savaşsız, cinayetsiz günler dilerim…   28 Kasım 2022 / Ertuğrul Filizay