Emilim Bozukluğu: Belirtiler ve Nedenler

Malabsorpsiyon sendromu belirtileri, nedenleri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi edinin. Sindirim sorunlarına karşı çözüm yolları burada!

Sindirim sisteminde besin maddelerinin yeterince sindirilememesi ya da emilmemesi durumu olan malabsorpsiyon, birçok sağlık sorununu beraberinde getirir. Malabsorpsiyon sendromu, bağırsakların besin bileşenlerini tam olarak emememesi nedeniyle sindirim sürecinin aksamasına yol açar. Memorial Kayseri Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Doç. Dr. Mustafa Kaplan, emilim bozukluğunun belirtileri ve nedenleri hakkında bilgi verdi. Sindirimdeki Temel Sorunlar Malabsorpsiyon sendromunda alınan besinler vücutta yeterince emilmez. Bu durum, ince bağırsakta besin, vitamin ve eser elementlerin emiliminin bozulmasından kaynaklanır. İnce bağırsağın zarının (mukozasının) zarar görmesi sonucu ortaya çıkan bu bozukluk, hazımsızlığa ve yetersiz beslenmeye neden olabilir. Besinlerin tam olarak sindirilememesi, sindirim sürecinin sonunda vücudun gerekli vitamin ve minerallerden fayda sağlamasını engeller. Besinlerin Emilmemesi ve Atılımı Emilemeyen besinlerin dışkı ile atılması, malabsorpsiyon sendromunun en belirgin özelliklerindendir. Bu süreçte görülen ishal, durumu daha da kötüleştirir. Kısa sürede vücuttan atılan besinler, gastrointestinal rahatsızlıklara yol açar; bu rahatsızlıklar arasında ishal, gaz ve şişkinlik bulunur. Uzun vadede, vücutta emilemeyen besinlerin eksikliği ciddi sorunlara neden olur. Makrobesinlerin (protein, yağ ve karbonhidratlar) yetersizliği kas kaybına ve bağışıklık sisteminin zayıflamasına yol açar. Mikro besinlerin (vitamin ve mineraller) yetersizliği ise göz, kemik, cilt ve saç sağlığını olumsuz etkiler. Emilim Bozukluğunun Belirtileri Malabsorpsiyon sendromu, hazımsızlığın yanı sıra birçok belirti ile kendini gösterir: Karın ağrısı Karında şişkinlik ve gaz Mide bulantısı ve kusma İshal ve yağlı dışkılama (steatore) Zamanla, yetersiz beslenmenin daha ciddi sonuçları ortaya çıkabilir: Aşırı kilo kaybı Kas erimesi Sık tekrarlanan enfeksiyonlar Vücutta kolayca morarma Kuru cilt ve cilt lezyonları Saç dökülmesi Ödem (şişlik) Baş dönmesi Sinirlilik, ilgisizlik ve yorgunluk Gece körlüğü (A vitamini eksikliği) Zayıf kemikler ve kemik ağrısı (D vitamini eksikliği) Diş eti ve burun kanaması (K vitamini eksikliği) Unutkanlık, baş dönmesi, ağız çevresinde yaralar (B12 vitamini eksikliği) Çocuklarda büyümenin gecikmesi Nedenler ve Teşhis Malabsorpsiyon sendromuna birçok hastalık neden olabilir: Çölyak hastalığı Crohn hastalığı gibi iltihabi bağırsak hastalıkları Radyoterapiye bağlı bağırsak hastalıkları Whipple hastalığı Kistik fibrozis Pankreas travması veya alkole bağlı pankreas yetmezliği Parazit veya bağırsak kurdu enfeksiyonları Teşhis sürecinde tam kan sayımı ve biyokimya testleri yapılır. Demir, vitamin B12, folik asit ve D vitamini seviyeleri ölçülür. Yağ malabsorpsiyonu tanısı için dışkıda yağ aranır. Çölyak testi için kan testleri, pankreas enzim yetersizliği için fekal elastaz ve iltihabi bağırsak hastalığı için fekal kalprotektin incelemesi yapılabilir. Gerekli durumlarda endoskopi ve kolonoskopi ile biyopsi alınır. Tedavi Yöntemleri Tedaviye başlamadan önce, emilim bozukluğuna neden olan hastalığın belirlenmesi önemlidir. Örneğin, Crohn hastalığı tedavi edilirse emilim bozukluğu düzelir. Çölyak hastalığı varsa, glutensiz diyet ile sorun çözülebilir. Tedavi sürecinde kalsiyum, D vitamini, demir, folik asit ve B12 gibi vitamin ve mineral takviyeleri verilir. Kilo kaybı yaşayan hastalara yüksek kalorili diyetler uygulanabilir. Pankreas hasarı olan kişilere pankreas enzimi içeren ilaçlar verilir. Tedavi yetersiz kaldığında, total parenteral nütrisyon (TPN) denilen damardan beslenme yöntemine başvurulabilir. Bu yöntemde, hastanın ihtiyacına göre kalori, vitamin ve mineraller damardan verilir. Emilim bozukluğunun etkili bir şekilde yönetilebilmesi için belirtilerin dikkate alınması ve altta yatan nedenlerin belirlenmesi büyük önem taşır.