Çocuklarda Yaratıcılık

Yaratıcılık latince'de creare sözcüğünden gelmektedir; doğmak yaratmak ve meydana getirmek anlamında ve dinamik bir süreç olarak nitelendirilir. Yaratıcılık, insan yaşamının ve gelişiminin tüm yönlerinin temelini meydana getirmektedir. Craft (2003) yaratıcılığı, sadece sanatla ilgili olmayan, yaşam boyu devam eden bir yetenek olarak açıklamış ve yaratıcılığı, “kendini ifade etme, zeka ve hayal gücünü kullanma kapasitesi” olarak tanımlamıştır. Yaratıcı düşünce; buluşçu, yenilik arayan ya da eski sorunlara yeni çözümler getiren ve özgün düşüncelerin ortaya çıkmasını sağlayan bir düşünce biçimidir. Yaratıcılık süreci ise; önceden kazanılmış ̧ bilgilerin kullanılarak, eski deneyimlere yenilerinin eklenmesiyle "yapma ve oluş" süreci olarak değerlendirilir. Nasıl yetişkinlerin kişilikleri hayatta edindikleri tecrübelerle gelişiyorsa, çocukların kişilikleri de oyunlarla gelişir. Oyun yaratıcılığın sürekli bir kanıtı olur. Çocuğun yere düştüğünde çözüm üretebilmesi ya da boyunun yetmediği bir yere ulaşmak için tabureye çıkmayı akıl etmesi de bir çeşit yaratıcılıktır. [caption id="attachment_85807" align="aligncenter" width="693"] Çocuklarda Yaratıcılık[/caption] Neler yapmalıyız? Yaratıcılığın beslenmesi için özellikle çocukları yaratıcı düşünmeye teşvik edecek ortamların sunulması gerekir. Televizyon, bilgisayar, tablet ve akıllı telefonlar yaratıcılığın önündeki en büyük engeldir!!!! Birçok aile, canı sıkılan çocuğa çizgi film izlettirir ancak can sıkıntısı aslında yaratıcılığı tetikleyen bir duygudur Canı sıkılan bir çocuk  mutlaka kendini oyalayacak yaratıcı bir çözüm üretir. Yaratıcı düşüncenin gelişmesine olanak veren oyunlar oynanmalıdır. Çocuğa gösterilen tutum ve davranışlar da yaratıcılığın gelişiminde son derece önemli. Özellikle aile ve yakın çevrelerin buna dikkat etmesi gerekmektedir. Örneğin; mavi bir güneş çizen çocuğa, ‘güneş sarı olur’ demek, ‘ben o yıldıza gitmek istiyorum’ diyen çocuğa, ‘yıldızlara gidemeyiz, onlar çok sıcak ve uzak’ demek, çocuğun hayal gücünü ve dolayısıyla yaratıcılığını sınırlayan davranışlardır. Çocukları fikir üretmeye teşvik etmek çok önemlidir. Senin bu konudaki fikrin ne diye sorulması düşünmeye teşvik eder. Yazıcının kartuşu bittiğinde, akşamın bir vakti çıkıp kırtasiye ararsak, çocuğun ödevini yazıcı olmadan bir şekilde yapma yaratıcılığını göstermesini engeller, çözüm odaklı düşünce sistemi geliştirmesine engel oluruz. Yaratıcılık da, diğer birçok yetenek gibi kullanıldıkça sivrilen, ışıldayan ve ortaya çıkan bir özelliktir   YARATICILIĞI DESTEKLEMEK İÇİN ÖNERİLER : (3-6 yaş arası çocukları için )   Yaratıcı gelişme için en uygun dönem 3-6 yaş arasındaki dönem olduğu yapılan araştırmalarla belirlenmiştir Okul öncesi eğitim, çocuğun benlik kavramını, kendini ifade etmesine fırsat verecek ortamlar hazırlayarak öz denetimini geliştirir ve kendine güvenli bağımsız bir kişilik kazanmasına yardımcı olur, çevre uyarıcıları sunarak çocuğun akıl yürütme yeteneğini, yaratıcılığını ve hayal gücünün gelişimini destekler.   Temizlik konusunu abartmayın. Boya yapmasına, çamurla oynamasına, bahçede yuvarlanmasına izin verin. Çok fazla kurallar içerisinde yetişen çocuklar sınırlar dışında düşünmeyi beceremezler. Gereksiz sınırlamalar yapmayın. Yaptığı işlerde sayıya değil, niteliğe odaklanın. Örneğin kaç resim yaptığına değil, o resme ne kadar emek harcadığına ve o resimle ilgili başarısına odaklanın. Çocuğunuzun farklı olmasına izin verin. Resmi bir davete terlikle gitmek isterse, ona engel olmayın. Tehlikeli olmamak şartıyla belli bir ölçüde dağınıklığa izin verilmeli(deney yapma, suyla oynama, köpükle oynama, eve kovayla kar alma vb.). Sanat çalışmaları yapabileceği bir alan yaratılmalı. Legolarla oynamasına desteklenmeli. Sıkılmalarından korkmayın. Sıkıntı yaratıcılığın tetiklenmesine olanak sunar. Bol kitap okumak ve kitaplar üzerinde sohbet etmek, sorular sormak.   SORULABİLECEK ÖRNEK SORULAR   *Uzaya gitseydin ne yapmak isterdin ? * Eğer uzaylı bir hayvanın olsaydı nasıl olmasını isterdin? Resimle gösterir misin? *Sence iyi bir anne/baba/kardeş/abla/abi nasıl olmalı? *Bir sabah uyandın ve büyük bir insanın vücuduna sahipsin ne yapardın? *Dünyayı kediler yönetseydi nasıl olurdu? *Şapkalar takmak dışında başka ne için kullanılabilir? *Bir sabah kalktın ve süper kahraman oldun nasıl bir kahraman olurdun? *Nasıl güçlerin olsun isterdin ?   Psikolog Ceyda İŞ VARDARLI